Kiedy można odliczyć darowiznę od dochodu?

Kiedy można odliczyć darowiznę od dochodu? Pytanie to pojawia się często u podatników chcących skorzystać z przysługujących ulg podatkowych. Odliczenie darowizny od dochodu jest możliwe wyłącznie po spełnieniu ściśle określonych warunków, których znajomość pozwala uniknąć błędów i w pełni wykorzystać możliwości przysługujące podatnikom w rozliczeniach rocznych [1][7][3].

Definicja i warunki odliczenia darowizny

Darowizna oznacza nieodpłatne przekazanie środków pieniężnych lub rzeczy innemu podmiotowi, zwykle na cel publiczny, charytatywny, kulturalny, edukacyjny albo religijny [7][1]. Odliczenie darowizny od dochodu przysługuje w sytuacji, gdy jej przekazanie zostało udokumentowane oraz spełnia wymogi wynikające z przepisów prawa podatkowego [1][7]. Dokumentami potwierdzającymi są przede wszystkim dowód wpłaty na rachunek obdarowanego podmiotu, pokwitowanie odbioru darowizny oraz sprawozdanie obdarowanego o przeznaczeniu środków – wymagane nie później niż w ciągu dwóch lat [7].

Warunkiem odliczenia jest także przechowywanie powyższych dokumentów przez okres 5 lat od końca roku, w którym złożono rozliczenie podatkowe [7]. Darowizny odliczane muszą być przekazane na rzecz organizacji pożytku publicznego, placówek oświatowych, szpitali, instytucji kultury, kościołów oraz innych podmiotów uprawnionych ustawowo [1][3][5].

Limity i zakres możliwości odliczenia

Limit odliczenia darowizny od dochodu dla podatników PIT wynosi maksymalnie 6% dochodu uzyskanego w roku podatkowym [1][3][13]. Dotyczy to podatku rozliczanego według skali lub ryczałtu od przychodów. W przypadku podatku CIT (dla firm) maksymalna kwota odliczona nie może przekroczyć 10% dochodu, a zakres uprawnionych celów także jest węższy i reguluje go ustawa [4][5].

Podatnik nie może odliczyć darowizn, jeśli korzysta z podatku liniowego (PIT-36L) lub karty podatkowej (PIT-16A) [11]. Ponadto, darowizny nie mogą być rozliczane jako koszt uzyskania przychodu [5][9]. Jeżeli przekroczony zostanie obowiązujący limit, nadwyżka nie podlega odliczeniu [1][3].

Proces odliczenia darowizny krok po kroku

Odliczenie obejmuje wyłącznie darowizny przekazane i odpowiednio udokumentowane w roku podatkowym, za który składane jest zeznanie roczne [11]. Należy wykazać otrzymane darowizny w deklaracji podatkowej – PIT-37 lub PIT-36 – oraz załączyć odpowiedni formularz PIT-O [3][11]. Podatnik musi dołączyć do dokumentacji dowód wpłaty lub pokwitowanie oraz sprawozdanie obdarowanego, udowadniające, że środki zostały wykorzystane na właściwy cel [7].

Obowiązek przechowywania dokumentów przez pięć lat jest kluczowy w przypadku ewentualnej kontroli fiskalnej [7]. Każda darowizna wpisana do rozliczenia musi być powiązana z uprawnionym odbiorcą oraz celem wyszczególnionym przez polskie prawo podatkowe [1][3][5].

Elementy niezbędne do zachowania prawa do odliczenia

Podstawowe wymogi dotyczące odliczania darowizny od dochodu obejmują spełnienie ustawowych celów i limitów, udokumentowanie przekazania darowizny odpowiednimi dowodami oraz rozliczenie jej wyłącznie w rocznym zeznaniu podatkowym za rok, w którym była dokonana [1][3][5][7]. Odbiorca darowizny musi posiadać wyraźnie określony status uprawnionego podmiotu według przepisów [1][3].

Brak pełnej i prawidłowej dokumentacji pozbawia podatnika prawa do całkowitego odliczenia wysokości przekazanej darowizny [7]. Darowizn nie wolno odliczać wielokrotnie i powinny być one wyraźnie wykazane w jednym zeznaniu podatkowym [5][9].

Wyjątkowe warunki i szczególne sytuacje

W wybranych okresach, na przykład podczas walki z pandemią COVID-19, obowiązywały wyjątkowe zasady rozliczania darowizn. Do końca stanu epidemii podatnicy mogli odliczyć nawet 100% przekazanej darowizny na wskazane ustawowo cele [9]. Zasady te stanowiły jednak wyjątek i odnosiły się tylko do ściśle określonych lat oraz form wsparcia.

Zawsze należy upewnić się, czy wybrany cel oraz beneficjent znajdują się w katalogu podmiotów i działań, które umożliwiają skorzystanie z odliczenia, zgodnie ze zmieniającymi się przepisami podatkowymi [1][3][5][9].

Podsumowanie warunków odliczenia darowizny od dochodu

Aby odliczyć darowiznę od dochodu, należy przekazać ją uprawnionemu odbiorcy, udokumentować przekazanie oraz pilnować limitów odliczenia: 6% dla osób fizycznych (PIT) i 10% dla osób prawnych (CIT) [1][3][5]. Odliczenia dokonuje się wyłącznie w rocznym rozliczeniu podatkowym za rok dokonania darowizny, uwzględniając wszystkie wymogi formalne, w tym przygotowanie i zachowanie dokumentacji przez określony ustawowo okres [3][7][11]. Brak spełnienia powyższych wymogów sprawia, że odliczenie darowizny od dochodu nie jest możliwe.

Źródła:

• [1] https://solidnaksiegowa.com/darowizny-jak-odliczyc-darowizny-od-podatku/
• [3] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-prawo-do-odliczenia-darowizn-w-zeznaniu-rocznym
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-odliczenia-przekazanych-darowizn-w-cit
• [5] https://porady.pl/darowizny-a-cit-kiedy-i-jak-mozna-je-odliczyc-w-2025-roku/
• [7] https://www.pitax.pl/wiedza/mniejsze-podatki/darowizny/
• [9] https://www.podatnik.info/publikacje/podatek-od-darowizny-2024-2025-odliczenie-darowizny-od-podatku,604359
• [11] https://www.pit.pl/darowizny/
• [13] https://www.rp.pl/podatki/art41765691-ulgi-podatkowe-z-tytulu-darowizn-co-mozna-odliczyc-w-pit-2024-2025