Renta rodzinna to kluczowe świadczenie dla osób, które po śmierci bliskiego mającego prawo do emerytury lub renty potrzebują wsparcia finansowego. Prawo do renty rodzinnej przysługuje wyłącznie określonym członkom rodziny zmarłego, a jej wysokość oraz zasady podziału są ściśle uregulowane przepisami prawa. W artykule wyjaśniamy, komu przysługuje renta rodzinna, jaka jest jej minimalna wysokość od 2025 roku, jak wygląda podział środków oraz jakie mechanizmy obowiązują przy przyznawaniu tego świadczenia.
Podstawowe zasady przyznawania renty rodzinnej
Renta rodzinna to świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rzecz osób uprawnionych po śmierci bliskiego, który przed śmiercią miał prawo do emerytury lub renty[1][2][3]. Kluczowym warunkiem uzyskania renty rodzinnej jest więc uprawnienie zmarłego do co najmniej jednego z tych świadczeń.
Wniosek o rentę rodzinną można składać od momentu zgonu osoby uprawnionej, a wypłata renty następuje od miesiąca złożenia tego wniosku. Deklaracja musi trafić do ZUS wraz z dokumentami potwierdzającymi uprawnienie, więzy rodzinne oraz ewentualne dodatkowe kryteria[3][7].
Komu przysługuje renta rodzinna?
Prawo do pobierania renty rodzinnej przysługuje wyłącznie określonym osobom bliskim zmarłego. Do tej grupy należą między innymi: wdowy lub wdowcy, dzieci własne, dzieci przysposobione, dzieci uczące się lub niepełnosprawne oraz rodzice. W ściśle określonych sytuacjach członkowie dalszej rodziny mogą uzyskać prawo do tego świadczenia, jeśli spełniają ustawowe wymogi pokrewieństwa, utrzymania czy wspólnego gospodarstwa domowego[2][3][4].
W przypadku wdów i wdowców ustawodawca wymaga m.in. pozostawania we faktycznej wspólnocie małżeńskiej, co oznacza, że ważne jest wspólne gospodarowanie środkami i prowadzenie życia rodzinnego z osobą zmarłą. Osoby uczące się, niepełnosprawne czy wychowywane muszą zazwyczaj wykazać kontynuację nauki lub legitymować się orzeczeniem o niezdolności do pracy[2][4].
Wysokość oraz mechanizmy podziału renty rodzinnej
Renta rodzinna jest świadczeniem łącznym — ZUS wypłaca jedną kwotę, która dzielona jest proporcjonalnie między wszystkich uprawnionych. Wysokość przyznanej renty zależy od świadczenia zmarłego oraz liczby osób uprawnionych do pobierania świadczenia:
- 1 osoba — otrzymuje 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu
- 2 osoby — 90% świadczenia, dzielone równo
- 3 i więcej osób — 95% świadczenia wspólnie, dzielone proporcjonalnie[1][3][5][7]
Od marca 2025 roku minimalna renta rodzinna wynosi 1878,91 zł brutto i nie może być niższa od minimalnej emerytury[1][3][9]. Każdy uprawniony otrzymuje część świadczenia wynikającą z powyższego podziału. Kwota ta jest weryfikowana corocznie w ramach ustawowej waloryzacji świadczeń[1][3].
Szczególne przypadki i zasady łączenia świadczeń
Od 2025 roku wdowa lub wdowiec mogą łączyć rentę rodzinną z własnym świadczeniem (emerytalnym lub rentowym). Przepisy przewidują w takim przypadku jednak ograniczenie do trzykrotności najniższej emerytury, czyli kwotę maksymalną około 5636,73 zł brutto[3]. Takie połączenie gromadzi w jednym świadczeniu obie mahące przysługiwać renty — własną i po zmarłym, o ile wniosek spełnia wymogi ustawowe.
Dla sierot zupełnych przewidziano dodatkowy składnik renty, lecz takie rozszerzenie nie dotyczy wdów lub wdowców pobierających rentę po zmarłym małżonku[2]. Zgodność z danymi i wymogami ZUS stanowi niezbędny element procesu weryfikacji prawa do dodatków.
Zależności pomiędzy prawem do renty a statusem rodzinnym
Prawo do renty rodzinnej jest ściśle związane z prawem zmarłego do emerytury lub renty, a także z rzeczywistą relacją rodzinną i sytuacją osobistą zgłaszającego. Dotyczy to w szczególności wdów/wdowców, dla których utrzymanie wspólnoty majątkowej oraz życiowej z osobą zmarłą jest elementem niezbędnym[3][9].
W przypadku każdej osoby zgłaszającej wymagane jest potwierdzenie statusu rodzinnego (np. odpis aktu urodzenia czy zgonu, orzeczenie o niezdolności do pracy, zaświadczenie o nauce). Bez spełnienia warunków pokrewieństwa oraz uprawnienia zmarłego do świadczenia nie można nabyć prawa do renty rodzinnej[1][3][7].
Źródła:
- https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/renta-rodzinna-w-2025-roku-kto-ile-i-jak-uzyska-swiadczenie-kompletny-poradnik/d38dvwn
- https://www.infor.pl/tematy/renta-rodzinna/
- https://e-prawnik.pl/artykuly/renta-rodzinna.html
- https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2299-2332-year-2016-volume-V-issue-5-article-810c4df5-9ed0-31f0-96aa-dc56d1fd4a41/c/23-b3d711d2-ca41-4bbe-8375-125914468fe0.pdf.pdf
- https://tvn24.pl/biznes/pieniadze/renta-rodzinna-2025-ile-wynosi-i-komu-przysluguje-st8287776
- https://bizky.ai/blog/renta-rodzinna-2025-komu-przysluguje-ile-wynosi-i-jak-ja-uzyskac/
- https://www.infor.pl/prawo/prawa-seniora/renta-rodzinna-w-2025-roku-ile-wynosi-komu-przysluguje-faktyczna-wspolnosc-malzenska-to-jeden-z-warunkow-przyznania.html
NaDobraSprawe.pl to portal, który łączy ludzi gotowych nieść pomoc z tymi, którzy jej potrzebują. Piszemy o darczyńcach, wolontariuszach, działaniach społecznych i dobrych inicjatywach, które naprawdę zmieniają świat. Dobroczynność blisko Ciebie – nie jako hasło, lecz codzienna inspiracja.