Jakie darowizny można odliczyć w pit i na co zwrócić uwagę?

Jakie darowizny można odliczyć w PIT i na co zwrócić uwagę?

Odliczenia darowizn w deklaracji PIT to dla wielu podatników jedna z dostępnych ulg podatkowych, pozwalająca obniżyć podstawę opodatkowania i tym samym zmniejszyć należny podatek dochodowy. Jednak możliwość ta jest ściśle regulowana przepisami i wiąże się z konkretnymi warunkami, limitami oraz obowiązkiem prowadzenia dokumentacji. Kluczowe jest zrozumienie, które darowizny można odliczyć, jak je wykazać w zeznaniu oraz jakie obowiązki i limity podatkowe trzeba mieć na uwadze[1][4].

Darowizny odliczane w PIT – jakie można uwzględnić?

Darowizny odliczane od PIT obejmują środki przekazane na wybrane cele społeczne lub religijne, w tym działalność pożytku publicznego, cele kościelne, krwiodawstwo oraz inne działania charytatywne i społeczne. Katalog tych darowizn został rozszerzony w 2025 roku, co daje podatnikom większą swobodę w wyborze celów, które mogą odliczyć w ramach rocznego zeznania[1].

Omawiane ulgi podatkowe przysługują wyłącznie osobom rozliczającym się według skali podatkowej; podatnicy na podatku liniowym (19%) ani na karcie podatkowej generalnie nie mogą korzystać z odliczenia, z wyjątkiem osób stosujących ryczałt, gdzie darowizny mogą być odliczane od przychodu[4].

Bardzo ważne jest, aby suma wszystkich darowizn podlegających odliczeniu nie przekroczyła 6% dochodu osiągniętego w danym roku podatkowym[1][4]. Ograniczenie to jest bezwzględne i dotyczy łącznej wartości wszystkich przekazanych darowizn.

Limity i warunki odliczenia – na co należy zwrócić uwagę?

Podstawowy limit odliczenia darowizny od dochodu wynosi 6% dochodu rocznie. Oznacza to, że nawet jeśli podatnik przekaże wyższą kwotę, odliczeniu podlega maksymalnie wartość odpowiadająca tej proporcji uzyskanych w roku podatkowym dochodów[1][4].

Obowiązują również limity kwot wolnych od podatku od darowizn pomiędzy osobami fizycznymi. Zależą one od stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym i są podzielone na trzy grupy podatkowe. W 2025 roku limity wynoszą odpowiednio: 36 120 zł dla najbliższej rodziny (I grupa podatkowa), 27 090 zł dla II grupy oraz 5 733 zł dla III grupy podatkowej[2][3].

Sumowanie darowizn następuje w okresie 5 lat – jeżeli, sumując wszystkie darowizny od jednego darczyńcy przekazane w tym czasie, dochodzi do przekroczenia limitu kwoty wolnej, obdarowany ma obowiązek zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego i zapłacić podatek od nadwyżki ponad limit[2][3].

Jak wykazać darowizny w PIT? Proces rozliczenia

Aby skutecznie zastosować odliczenia darowizn od dochodu, podatnik powinien prawidłowo je wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT, wykorzystując odpowiednią część formularza. Kluczowym kryterium jest data faktycznego przekazania darowizny – suma odliczeń dotyczy darowizn przekazanych w danym roku podatkowym, niezależnie od okresu późniejszego rozliczenia[1].

Dokumentowanie jest obowiązkowe – w przypadku darowizn pieniężnych należy posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. W przypadku darowizn rzeczowych wymagany jest dokument potwierdzający wartość przekazanych dóbr (np. wycena), identyfikacja darczyńcy oraz pisemne oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny[1]. Bez tych dokumentów organ podatkowy może zakwestionować prawo do odliczenia.

Kiedy darowizny podlegają zgłoszeniu i podatkowi?

W przypadku przekroczenia limitów kwoty wolnej od podatku darowizny muszą być zgłoszone w urzędzie skarbowym przez osobę obdarowaną, a od nadwyżki należy uiścić odpowiedni podatek. Limity te, jak już wspomniano, różnią się w zależności od więzi rodzinnych i grupy podatkowej. Szczególnie istotne jest, że obowiązek podatkowy powstaje również w wyniku sumowania wartości darowizn w ciągu 5 lat od tego samego darczyńcy – jest to często pomijany aspekt formalnych rozliczeń[2][3].

Przekroczenie limitu, nawet przy pojedynczej darowiźnie, implikuje dodatkowe obowiązki formalne i podatkowe, w tym konieczność zgłoszenia nabycia darowizny w odpowiednim terminie oraz zapłaty podatku od darowizn liczonych ponad próg wolny od podatku[2][3].

Podatnicy uprawnieni do odliczenia – formy rozliczeń

Odliczenie darowizny od dochodu zarezerwowane jest dla podatników rozliczających się według skali podatkowej. Osoby opodatkowane według stawki liniowej (19%) bądź korzystające z karty podatkowej nie mają możliwości skorzystania z tej ulgi. Wyjątkiem jest opodatkowanie ryczałtowe, gdzie darowizny można odliczyć od przychodu, a nie od dochodu[4].

Ważne jest dopasowanie formy rozliczenia do własnej sytuacji podatkowej i upewnienie się, że spełnia się wszystkie warunki niezbędne do skorzystania z przysługującego odliczenia, mając na uwadze zarówno cel darowizny, jak i jej poprawną dokumentację[1][4].

Podsumowanie najważniejszych zasad odliczania darowizn w PIT

Prawidłowe wykorzystanie ulgi z tytułu darowizny w PIT wymaga znajomości kluczowych ograniczeń oraz dokładnego prowadzenia dokumentacji. Odliczeniu podlegają darowizny na określone cele społeczne i religijne, przy zachowaniu limitu 6% dochodu rocznie. Dokładność rozliczenia, prawidłowa forma rozliczenia podatkowego oraz świadomość obowiązku zgłaszania przekroczeń limitów kwoty wolnej od podatku to fundamenty, które zabezpieczają podatnika przed negatywnymi konsekwencjami prawnopodatkowymi[1][2][3][4].

Źródła:

• [1] https://www.e-pity.pl/ulgi-odliczenia/
• [2] https://pap-mediaroom.pl/polityka-i-spoleczenstwo/prawopl-wiecej-darowizn-bez-podatku-w-2025-roku
• [3] https://www.mddp-outsourcing.pl/podatek-od-darowizn-w-2025-roku-jakie-obowiazuja-limity-ulgi-i-formalnosci/
• [4] https://rozliczeniepit.pl/ulgi-i-odliczenia/odliczenia-darowizny-od-dochodu-2025-2024/