Jak założyć fundację z działalnością gospodarczą? To pytanie coraz częściej pojawia się w głowach osób, które chcą nie tylko realizować ważne cele społeczne, ale także zdobywać środki finansowe na ich realizację poprzez działalność gospodarczą. Uzyskanie takiej możliwości wymaga spełnienia szeregu określonych warunków formalnych i prawnych. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przewodnik po wszystkich niezbędnych krokach, które pozwalają skutecznie przeprowadzić proces zakładania fundacji z działalnością gospodarczą w Polsce.
Podstawowe informacje o fundacji z działalnością gospodarczą
Fundacja to organizacja pozarządowa, której głównym celem jest realizacja określonych w statucie celów społecznie użytecznych. Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie niezbędnym do realizacji celów statutowych. Taka działalność stanowi uzupełnienie, służy pozyskaniu środków finansowych i nie może dominować nad główną aktywnością statutową. Nadrzędnym warunkiem jest obowiązek przeznaczania całości dochodów z działalności gospodarczej wyłącznie na realizację celów statutowych fundacji.
Działalność gospodarcza fundacji powinna być jasno określona i zgodna z celami wskazanymi w statucie. Dopuszczalne jest jej prowadzenie tylko w zakresie wspierającym realizację tych celów. Wszelkie przychody osiągane w ramach działalności gospodarczej nie mogą być wykorzystywane do prywatnych celów fundatora ani członków zarządu. Źródłem finansowania działalności gospodarczej fundacji są środki majątkowe wyodrębnione na ten cel w statucie organizacji.
Wymogi formalne: fundator, statut i kapitał początkowy
Proces zakładania fundacji rozpoczyna się od ustalenia, kto zostanie fundatorem. Fundatorem może być zarówno osoba fizyczna pełnoletnia jak i osoba prawna, na przykład firma lub szkoła wyższa. Osoba ta wnosi określone środki majątkowe, które są podstawą funkcjonowania fundacji.
Podstawowym dokumentem określającym ramy działania fundacji jest statut fundacji. Statut musi zawierać nazwę, siedzibę, cele organizacji, opis i wysokość majątku, zasady prowadzenia działalności gospodarczej (jeżeli jest planowana), organizację i skład zarządu oraz zasady jego powoływania, a także zakres obowiązków i uprawnień zarządu. W przypadku planowania działalności gospodarczej, statut musi także określać minimalną wartość środków majątkowych przeznaczonych na jej prowadzenie.
Minimalny kapitał na działalność gospodarczą to 1000 zł. Te środki zostają wyodrębnione z funduszu założycielskiego i są przeznaczone wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. Jeżeli fundacja chce rozpocząć działalność gospodarczą w późniejszym czasie, możliwa jest zmiana statutu, ale także w tym przypadku musi być wskazana minimalna kwota – 1000 zł – przeznaczona na działalność gospodarczą.
Rejestracja fundacji – uzyskanie osobowości prawnej
Fundacja nabiera osobowości prawnej z momentem wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Dopiero wtedy może występować jako samodzielny podmiot i prowadzić działalność w obrocie gospodarczym. Rejestracja wymaga przygotowania i złożenia odpowiednich dokumentów, w tym oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji, sporządzonego statutu oraz wniosku do KRS.
W nazwie fundacji prowadzącej działalność gospodarczą musi znaleźć się określenie „fundacja” lub skrót „fund.”. Jest to wymóg formalny, który ułatwia identyfikację organizacji pozarządowej w przestrzeni gospodarczej. Po rejestracji w KRS i uzyskaniu osobowości prawnej fundacja może prowadzić działalność we własnym imieniu, zawierać umowy oraz pozyskiwać środki od różnych kontrahentów.
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację
Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację musi być uregulowane w statucie. Działalność ta jest poboczna wobec działalności statutowej i nie może nad nią dominować. Kluczowym ograniczeniem jest bezwzględny obowiązek przekazywania całości osiągniętych dochodów na realizację celów statutowych wskazanych w statucie.
Działalność gospodarcza musi być szczegółowo opisana w dokumentacji rejestracyjnej za pomocą kodów PKD (Polska Klasyfikacja Działalności). Każdy rodzaj działalności powinien być zgodny z wybranymi i zadeklarowanymi kodami PKD, dzięki czemu możliwa jest jednoznaczna identyfikacja prowadzonej działalności oraz jej zgodności ze statutem fundacji.
Podział środków majątkowych jest kluczowy – minimum ustawowe to 1000 zł na działalność gospodarczą wyodrębnione ze zgromadzonego funduszu założycielskiego. Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację nie powoduje utraty statusu jednostki działającej w interesie publicznym, jeśli jej działalność gospodarcza ma jedynie charakter pomocniczy.
Krok po kroku – jak założyć fundację z działalnością gospodarczą?
Pierwszym krokiem jest przygotowanie oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji, w którym dokładnie wskazuje się cel fundacji oraz wysokość wnoszonych środków majątkowych. Następnie należy sporządzić statut zawierający nazwę, siedzibę, cele statutowe, źródła majątku, zasady prowadzenia działalności gospodarczej oraz organizację zarządu. W przypadku przewidywania działalności gospodarczej w statucie, określa się także jej zasady oraz przeznacza na nią wymagane minimum środków majątkowych.
Po przygotowaniu wymaganych dokumentów składa się wniosek o rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym. Po wpisie do KRS fundacja uzyskuje osobowość prawną, co uprawnia ją do prowadzenia działalności gospodarczej pod wybraną nazwą, zawierającą słowo „fundacja” lub jego skrót.
Dopiero po spełnieniu tych warunków możliwe jest rozpoczęcie działalności gospodarczej, opisanej odpowiednimi kodami PKD. Całość wypracowanych środków z działalności gospodarczej musi być przeznaczana na realizowanie celów statutowych – jest to podstawowa zasada odróżniająca fundację od typowej firmy nastawionej na zysk.
Cechy i ograniczenia działalności gospodarczej w fundacji
Podstawową i kluczową zasadą prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację jest poboczny charakter tej działalności. Fundacja nie może zmienić swojego głównego celu na działalność gospodarczą. Cały zysk wygenerowany w ramach działalności gospodarczej musi służyć celom określonym w statucie – nie stanowi on dochodu przeznaczonego na dywidendę, premie czy wynagrodzenia poza przewidzianymi przepisami prawa. Fundacja musi rygorystycznie przestrzegać tych przepisów, aby nie utracić prawa do prowadzenia działalności gospodarczej.
Dzięki możliwości prowadzenia działalności gospodarczej fundacja zyskuje większą niezależność finansową, zwiększa swój potencjał oddziaływania społecznego oraz może skuteczniej realizować misję społeczną. Niemniej jednak działalność gospodarcza nie może być dominująca, a jej zakres i sposób realizacji musi być zawsze podporządkowana celom statutowym fundacji.
Podsumowanie najważniejszych warunków założenia fundacji z działalnością gospodarczą
Aby założyć fundację z działalnością gospodarczą, kluczowe jest określenie celów statutowych, zebranie wymaganych środków majątkowych (minimum 1000 zł na działalność gospodarczą), prawidłowe sformułowanie statutu i wpisanie fundacji do KRS. Nazwa fundacji musi zawierać wymaganą formę identyfikacji. Działalność gospodarcza wymaga ujęcia w statucie oraz przypisania odpowiednich kodów PKD. Wszystkie dochody muszą być przeznaczane na cele statutowe organizacji. Prawidłowe przeprowadzenie wszystkich powyższych kroków gwarantuje możliwość skutecznego prowadzenia fundacji z działalnością gospodarczą w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa.
NaDobraSprawe.pl to portal, który łączy ludzi gotowych nieść pomoc z tymi, którzy jej potrzebują. Piszemy o darczyńcach, wolontariuszach, działaniach społecznych i dobrych inicjatywach, które naprawdę zmieniają świat. Dobroczynność blisko Ciebie – nie jako hasło, lecz codzienna inspiracja.