Jak wygląda proces adoptowania dziecka w Afryce i od czego zacząć?

Proces adoptowania dziecka w Afryce może przebiegać na dwa zasadniczo różne sposoby – poprzez formalną adopcję zagraniczną lub popularną adopcję na odległość, zwaną Adopcją Serca. Już na wstępie istotne jest zrozumienie, że każdy z tych wariantów rządzi się odmiennymi zasadami, etapami i zobowiązaniami zarówno wobec dziecka, jak i lokalnych oraz międzynarodowych instytucji [1][2][3].

Podstawowe pojęcia: adopcja zagraniczna i Adopcja Serca

Adopcja zagraniczna w kontekście Afryki oznacza formalne przejęcie pełni praw rodzicielskich nad dzieckiem i wymaga przejścia przez wieloetapowe procedury pod nadzorem organów centralnych obu krajów – przy czym oba państwa muszą być stronami Konwencji Haskiej, by uprościć procedurę prawną [1].

Natomiast Adopcja Serca nie jest adopcją prawną. Polega na finansowym, edukacyjnym i moralnym wsparciu wybranego dziecka z Afryki w ramach programu prowadzonego przez fundacje i stowarzyszenia. Opiera się na regularnym świadczeniu pomocy i kontaktach za pośrednictwem placówek misyjnych lub koordynatorów programu [2][3].

Jak wygląda proces formalnej adopcji dziecka z Afryki?

Podstawą rozpoczęcia formalnej adopcji jest kontakt z wybranym ośrodkiem adopcyjnym. Tu kandydaci na rodziców przechodzą kompleksową diagnozę psychologiczną, uczestniczą w szkoleniach i podlegają sporządzeniu oraz ocenie opinii kwalifikacyjnej [1].

Po otrzymaniu pozytywnej opinii komplet dokumentów trafia do polskiego Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej jako organu centralnego. Następnie dokumentacja zostaje przesłana organowi centralnemu w kraju dziecka, który dobiera dziecko do przysposobienia i przekazuje tę informację polskim władzom [1].

Kluczowe w całym procesie jest spełnienie warunków formalnych obu państw – od kwalifikacji rodziny, przez zapewnienie bezpieczeństwa dziecka, aż po uzyskanie niezbędnych zgód. Dopiero wtedy możliwe jest sfinalizowanie procedury i przysposobienie [1].

Podczas całego procesu często wymagane jest również zaangażowanie się w kontakty z fundacjami i placówkami misyjnymi, które wspierają koordynację pomiędzy stronami i podejmują bezpośrednią opiekę nad dzieckiem do czasu przejęcia go przez nową rodzinę [2][3].

Na czym polega Adopcja Serca?

Adopcja Serca to opcja kierowana osobom, które nie mogą lub nie chcą przejść przez sformalizowany międzynarodowy proces adopcyjny. Pozwala na objęcie stałą, finansową i emocjonalną opieką konkretnego dziecka. Pomoc obejmuje regularne wsparcie pokrywające koszty nauki, posiłków, a często także opiekę zdrowotną [2][3].

Każdy rodzic adopcyjny otrzymuje dokumentację oraz zdjęcia dziecka. Istnieje możliwość prowadzenia korespondencji za pośrednictwem misjonarzy lub lokalnych administratorów, a dzieci zachęca się do pisania przynajmniej jednego listu w roku szkolnym, co stanowi warunek utrzymania pomocy [2][3].

Przydzielenie dziecka do darczyńcy trwa zazwyczaj do 30 dni od otrzymania pierwszej składki, co czyni tę formę pomocy niezwykle dostępną i szybką w realizacji. Jednocześnie nie wymaga ona podejmowania zobowiązań prawnych ani zmiany miejsca zamieszkania dziecka [2][3].

Od czego zacząć proces adopcji?

Początkiem drogi zarówno w adopcji formalnej, jak i adopcji na odległość jest zgłoszenie chęci do odpowiednich podmiotów: w przypadku adopcji zagranicznej będzie to ośrodek adopcyjny, a w przypadku Adopcji Serca – fundacja realizująca program wsparcia [1][2][3].

W sytuacji formalnej niezbędne jest zebranie dokumentów potwierdzających sytuację prawną, majątkową i rodzinną kandydatów, przejście przez procedurę diagnostyczno-szkoleniową oraz uzyskanie opinii kwalifikacyjnej [1]. W Adopcji Serca konieczna jest decyzja o przekazywaniu cyklicznych składek, zazwyczaj na okres roku szkolnego danej placówki [2][3].

Nie bez znaczenia jest w obu przypadkach zrozumienie długoterminowych zobowiązań: formalne przysposobienie wiąże się z przyjęciem dziecka do rodziny na stałe, zaś Adopcja Serca opiera się na utrzymaniu wsparcia przez zadeklarowany czas edukacji [2][3].

Koszty i wymagania finansowe w Adopcji Serca

Koszty Adopcji Serca zależą od kraju oraz poziomu edukacji objętego wsparciem. Przykładowo, roczna składka pozwalająca dziecku na naukę w szkole podstawowej w Kamerunie wynosi ok. 200 euro, natomiast uczestnictwo w szkole średniej to wydatek rzędu 250 euro na rok [3].

Przystępując do programu, rodzic zobowiązuje się do regularnego przekazywania składek oraz – w miarę możliwości – utrzymywania kontaktu listownego z podopiecznym. Dziecko, by pozostać w programie, zobowiązane jest do systematycznego uczęszczania do szkoły i podtrzymywania minimum jednego kontaktu rocznie [2][3].

Formalności i odpowiedzialność: różnice i podobieństwa

Formalna adopcja wymaga ściśle określonych procedur, legalizacji dokumentacji oraz zdobycia zgód po stronie kraju rodziców oraz kraju dziecka [1]. Jest to proces żmudny, wymagający często wielomiesięcznych przygotowań.

W przypadku Adopcji Serca, fundacje działające na miejscu pomagają w doborze dziecka oraz czuwają nad przebiegiem wsparcia i jego efektywnością [2][3]. Cała procedura jest uproszczona i nie wiąże się z przyznaniem praw rodzicielskich.

Obie formy adopcji mają na celu ochronę i poprawę losu dziecka – formalna daje nową rodzinę, adopcja na odległość umożliwia naukę, rozwój emocjonalny i zdrowotny. Istotna jest współpraca z organizacjami spełniającymi rygorystyczne standardy przejrzystości i odpowiedzialności wobec dzieci [1][2][3].

Podsumowanie

Adopcja dziecka w Afryce to proces wieloaspektowy. Wariant formalny jest złożony i obarczony restrykcyjnymi wymogami prawnymi, natomiast Adopcja Serca umożliwia szybkie i realne wsparcie konkretnych dzieci, nie wymagając prawnej zmiany opiekunów. Kluczowe pozostaje rozpoczęcie działań od kontaktu z odpowiednią instytucją i dogłębne zrozumienie zobowiązań i możliwości obu rozwiązań [1][2][3].

Źródła:

1. https://kobieta.onet.pl/rodzina/adopcja/adopcja-zagraniczna-czy-polska-rodzina-moze-adoptowac-dziecko-z-indii/vd8e667
2. https://www.maitri.pl/adopcja-serca/
3. https://www.majaprzyszlosc.org.pl/adopcja-serca/