Ile jest zarejestrowanych fundacji w Polsce i co warto o nich wiedzieć?
W 2024 roku w Polsce zarejestrowanych było ponad 44 tysiące fundacji, co sprawia, że ich liczba systematycznie rośnie i przewyższa liczbę nowo powstających stowarzyszeń. Fundacje są kluczowymi organizacjami pozarządowymi realizującymi cele społeczne, kulturowe, edukacyjne, charytatywne oraz z zakresu pomocy społecznej. W artykule znajdziesz wyczerpujące informacje o ich ilości, roli oraz specyfice działania.
Czym jest fundacja?
Fundacja to specyficzna forma organizacji pozarządowej, której kluczowym elementem jest działanie na podstawie majątku przekazanego przez założyciela. Istotą fundacji jest realizowanie zadań w takich obszarach jak działalność społeczna, kulturalna, edukacyjna czy charytatywna. Fundacje realizują również zadania z zakresu ochrony zdrowia, klimatu, praw człowieka czy wspierania sportu oraz nauki.
Do założenia fundacji uprawnione są osoby fizyczne i prawne, a także instytucje publiczne oraz inne organizacje pozarządowe. Każda polska fundacja, aby działać legalnie, musi uzyskać wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Taki wpis gwarantuje transparentność i prawidłowość działań, jak też możliwość korzystania z różnych form finansowania: darowizn, dotacji czy składek.
Ile fundacji działa w Polsce?
Na koniec 2024 roku w Polsce zarejestrowanych było 161 tysięcy organizacji pozarządowych. Spośród nich 44 tysiące stanowią fundacje, podczas gdy 117 tysięcy to stowarzyszenia. To pokazuje, jak znaczną część sektora społecznego stanowią fundacje i jak dynamiczny jest ich wzrost na tle innych organizacji.
W samym 2024 roku zarejestrowano 7,2 tysiąca nowych organizacji pozarządowych. Z tej liczby aż 3,5 tysiąca stanowią fundacje, natomiast 3,7 tysiąca to stowarzyszenia. Po raz pierwszy odnotowano sytuację, w której liczba nowo powstałych fundacji niemal zrównała się z liczbą rejestrowanych stowarzyszeń. Tendencja ta świadczy o rosnącym zainteresowaniu zakładaniem fundacji jako elastycznej i skutecznej formy prawnej zarządzania działalnością społeczną.
Obecnie aktywnie działa w Polsce około 75 tysięcy organizacji społecznych, w tym znacząca grupa to fundacje. Dynamiczny wzrost liczby fundacji związany jest również ze zmianami legislacyjnymi i wprowadzeniem nowoczesnych rozwiązań, takich jak ustawa o fundacjach rodzinnych.
Fundacje rodzinne – czym się wyróżniają?
Fundacje rodzinne to szczególna forma działalności, która stała się bardzo popularna w ostatnich latach, szczególnie w sektorze biznesowym. Ich głównym zadaniem jest umożliwienie rodzinom prowadzenia działalności gospodarczej oraz zarządzania majątkiem w sposób skuteczny i zgodny z przyjętymi wartościami. Fundacje rodzinne pomagają zabezpieczać interesy rodzin i przekazywać majątek kolejnym pokoleniom bez narażania go na niepotrzebne ryzyko.
Do końca kwietnia 2025 roku zgłoszono 3866 wniosków o rejestrację fundacji rodzinnej, z czego zarejestrowanych zostało 2529 takich podmiotów. Rosnąca popularność fundacji rodzinnych wynika z ich atrakcyjności jako narzędzia do skutecznego zarządzania majątkiem oraz realizowania długofalowych celów biznesowych. Ich forma jest chętnie wybierana przez przedsiębiorców, którzy chcą chronić rodzinny kapitał i przekazać go kolejnym pokoleniom.
Fundacje korporacyjne – rola w społeczeństwie
Fundacje korporacyjne to podmioty zakładane przez przedsiębiorstwa i korporacje. Stanowią sprawdzone narzędzie wsparcia i rozwijania odpowiedzialności społecznej biznesu, umożliwiając firmom realizację istotnych projektów społecznych, kulturalnych, edukacyjnych oraz charytatywnych. W Polsce działa obecnie około 200 fundacji korporacyjnych i ich liczba systematycznie wzrasta.
Działalność tych fundacji jest regularnie monitorowana pod kątem wpływu na społeczeństwo oraz skuteczności podejmowanych inicjatyw. Przedsiębiorstwa dzięki takim fundacjom mogą angażować się w rozwiązywanie istotnych problemów społecznych, wspieranie lokalnych społeczności czy finansowanie projektów kulturowych i naukowych. Fundacje korporacyjne są ważnym elementem budowania pozytywnego wizerunku firm i odpowiedzialności biznesowej.
Proces zakładania i funkcjonowania fundacji
Założenie fundacji w Polsce wymaga opracowania statutu, przygotowania niezbędnych dokumentów oraz zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego. Statut fundacji określa jej cele, sposób realizacji zadań oraz strukturę organizacyjną. Formalny wpis do KRS jest niezbędny, by fundacja mogła rozpocząć działalność i korzystać z przysługujących jej uprawnień.
Fundacja działa zazwyczaj w oparciu o zarząd, radę oraz inne organy nadzorcze. Zarząd kieruje bieżącą działalnością organizacji, natomiast rada pełni funkcję kontrolną i doradczą. Taki podział pozwala na sprawne zarządzanie, kontrolowanie prowadzonych działań i skuteczną realizację celów statutowych.
Finansowanie fundacji opiera się głównie na darowiznach, dotacjach, składkach oraz środkach pozyskanych z organizowanych wydarzeń. W praktyce structure finansowania pozwala na niezależność i elastyczność działania – fundacje mogą koncentrować się na bieżących wyzwaniach i reagować na zmieniające się potrzeby społeczne.
Znaczenie fundacji w społeczeństwie obywatelskim
Fundacje zajmują kluczową pozycję w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Angażują społeczności do wspólnej pracy na rzecz ważnych celów, aktywizują obywateli, mobilizują wolontariat oraz zachęcają do partnerstw międzysektorowych. Dzięki swojej elastyczności i szerokiemu spektrum działalności fundacje wpływają na rozwój edukacji, kultury, sportu czy promocję praw człowieka.
Znaczenie fundacji w Polsce rośnie wraz ze wzrostem ich liczby i zróżnicowaniem działań. Stanowią one nie tylko wsparcie dla osób potrzebujących, ale również katalizator zmian społecznych, narzędzie do walki z wykluczeniem, inspirację dla lokalnych społeczności i przedsiębiorstw. Fundacje umożliwiają realny wpływ na jakość życia i rozwój wielu dziedzin życia publicznego.
Podsumowanie: kluczowe informacje o liczbie i roli fundacji
Fundacje w Polsce stanowią dynamicznie rosnący segment organizacji pozarządowych – na koniec 2024 roku zarejestrowanych było 44 tysiące fundacji, z czego znacząca część to fundacje rodzinne i korporacyjne. Ich rola w społeczeństwie stale się umacnia, a szerokie spektrum działalności pozwala im efektywnie odpowiadać na potrzeby społeczne, ekonomiczne i kulturowe.
NaDobraSprawe.pl to portal, który łączy ludzi gotowych nieść pomoc z tymi, którzy jej potrzebują. Piszemy o darczyńcach, wolontariuszach, działaniach społecznych i dobrych inicjatywach, które naprawdę zmieniają świat. Dobroczynność blisko Ciebie – nie jako hasło, lecz codzienna inspiracja.