Na kogo przekazać 1 procent podatku w tym roku?

Wprowadzenie

W 2024 roku podatnicy w Polsce mogą zdecydować o przekazaniu 1,5% podatku dochodowego wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP) poprzez odpowiedni zapis w deklaracji PIT. Mechanizm ten zastąpił wcześniejszy 1% podatku i stanowi jedno z najważniejszych narzędzi wsparcia finansowego dla sektora organizacji społecznych w Polsce [13][15][2]. W artykule wyjaśniamy na kogo przekazać 1,5% podatku w tym roku, jakie zasady obowiązują oraz jak sprawdzić listę uprawnionych organizacji.

Na czym polega przekazanie 1,5% podatku?

Przekazanie 1,5% podatku polega na wyrażeniu woli wsparcia wybranej OPP poprzez wpisanie jej numeru KRS i wyliczonej kwoty w odpowiedniej rubryce deklaracji PIT. Jest to w pełni dobrowolne – podatnik nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów, a wysokość ewentualnego zwrotu nie ulega zmianie [6][9]. Decyzja podjęta podczas wypełniania zeznania podatkowego pozwala realnie wpłynąć na finansowanie działań społecznych i obywatelskich, bez konieczności dokonywania odrębnych wpłat czy darowizn [15][2].

Przekazywanie 1,5% podatku odbywa się wyłącznie poprzez deklarację PIT i tylko w ustawowym terminie. Po jego uchybieniu prawo do wsparcia OPP w danym roku podatkowym bezpowrotnie przepada. Sam proces nie wymaga żadnych dodatkowych formalności – wystarczy prawidłowo wypełnić zeznanie podatkowe zgodnie z obowiązującymi przepisami [5][9].

Kto może otrzymać środki z 1,5% podatku?

Tylko organizacje pożytku publicznego wpisane do oficjalnego wykazu publikowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (NIW) mogą otrzymać środki z 1,5% podatku [11][17]. Wśród uprawnionych znajdują się fundacje, stowarzyszenia, koła parafialne oraz inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego [1][3][5]. OPP muszą posiadać aktualny rachunek bankowy zgłoszony do urzędu skarbowego, aby możliwy był transfer środków [11].

Podatnik nie może przekazać 1,5% swojego podatku bezpośrednio osobie fizycznej; całość wsparcia przekazywana jest wyłącznie wybranym OPP realizującym statutowe cele społeczne, zdrowotne czy edukacyjne [3]. Lista uprawnionych organizacji aktualizowana jest co najmniej raz do roku, a jej bieżąca wersja dostępna jest zawsze na stronie internetowej Ministerstwa [17].

Jak wybrać organizację pożytku publicznego?

Ponad 77% podatników w Polsce samodzielnie wybiera, którą organizację pożytku publicznego chce wesprzeć [5]. Wybór OPP jest indywidualną decyzją każdego podatnika i nie ma ograniczeń co do typu podmiotu, o ile znajduje się na aktualnym wykazie [1][3][5].

W procesie wyboru warto kierować się przejrzystością działań danej organizacji, jej wiarygodnością oraz celami statutowymi, które są zgodne z preferencjami podatnika. Przed podjęciem decyzji należy sprawdzić oficjalny wykaz OPP oraz numer KRS interesującej organizacji, gdyż to właśnie numer KRS wpisuje się w deklaracji PIT [17][11].

Podatnik nie jest zobowiązany do ujawniania swoich danych osobowych organizacji – wystarczy wpisanie numeru KRS i kwoty, którą chce się przekazać. Możliwe jest również wskazanie tzw. „celu szczegółowego”, np. wskazanie osoby objętej pomocą lub nazwy projektu. Jest to informacja dla OPP, ale nie stanowi prawnego zobowiązania organizacji do przekazania środków na ten cel [1][3][5].

Wybrana organizacja otrzyma środki od urzędu skarbowego po zakończeniu weryfikacji i kampanii podatkowej pod warunkiem, że spełnia wszystkie wymogi formalne i ma aktualny rachunek bankowy zgłoszony do urzędu [11].

Procedura przekazania 1,5% podatku w deklaracji PIT

Przekazanie 1,5% podatku odbywa się według jasno określonych etapów. Po pierwsze, należy upewnić się, że wybrana organizacja figuruje na oficjalnym wykazie OPP aktualnym na dany rok podatkowy [17][11]. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której kwota nie zostanie przekazana z powodu braku uprawnień organizacji.

W deklaracji PIT trzeba poprawnie wpisać numer KRS wybranej organizacji, wyliczoną kwotę (nie więcej niż 1,5% należnego podatku) i opcjonalnie cel szczegółowy [1][3][5][9]. To wystarczy, by urząd skarbowy przekazał część podatku zgodnie z wolą podatnika.

Zeznanie podatkowe należy złożyć w terminie ustawowym. Przekroczenie terminu skutkuje utratą prawa do przekazania 1,5% podatku w danym roku [5]. Cały proces jest prosty i nie wymaga dodatkowych dokumentów czy formalności poza deklaracją podatkową [1][3][5][9].

Statystyki i znaczenie finansowe przekazywania 1,5% podatku

W 2024 roku aż 15 milionów podatników miało prawo do przekazania 1,5% swojego podatku, co stanowi wzrost o 2,1 mln osób w porównaniu do roku poprzedniego [3]. Przeciętna deklarowana kwota wyniosła 128 zł, a do organizacji trafiło ponad 370 mln zł więcej niż rok wcześniej [3]. Dzięki temu mechanizmowi możliwe jest finansowanie setek przedsięwzięć społecznych, edukacyjnych i charytatywnych.

Mechanizm ten odgrywa bardzo istotną rolę w utrzymaniu sektora obywatelskiego w Polsce i jest jednym z najważniejszych narzędzi finansowania działań społecznych przez osoby prywatne [2]. Przejrzystość, prostota oraz realny wpływ na wybór OPP sprawiają, że corocznie rośnie liczba podatników korzystających z tej możliwości [15].

Najczęstsze pytania dotyczące wyboru OPP

Podatnicy często pytają, na jaką organizację przekazać 1,5% podatku. Odpowiedź jest prosta: należy wybrać tę OPP, która jest zgodna z osobistymi wartościami i której działania chce się wspierać. Najważniejsze to weryfikacja, czy dana organizacja figuruje w wykazie Ministerstwa [17].

Przekazania 1,5% nie można dokonać na rzecz osoby prywatnej, nawet jeśli podatnik wskaże jej imię i nazwisko w rubryce „cel szczegółowy”. Wskazanie to traktowane jest jako sugestia dla organizacji, jednak OPP realizuje środki zgodnie z własnymi celami statutowymi [1][3][5].

Cała procedura jest anonimowa i nie wymaga żadnych nadzwyczajnych działań – wpisanie numeru KRS i ewentualnego celu szczegółowego w deklaracji PIT stanowi wystarczającą podstawę do przekazania środków przez urząd skarbowy [1][3].

Podsumowanie zasad i rekomendacje

Mechanizm przekazywania 1,5% podatku pozostaje kluczowym instrumentem wzmacniania sektora organizacji społecznych w Polsce. To podatnik indywidualnie podejmuje decyzję, którą OPP wesprzeć, zyskując realny wpływ na funkcjonowanie wybranych instytucji [2][15].

Dla podjęcia najlepszego wyboru zaleca się zapoznanie z pełnym wykazem OPP opublikowanym na stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej [17]. Weryfikacja aktualności numeru KRS i transparentności działalności wybranej organizacji pozwala mieć pewność, że przekazane środki rzeczywiście wesprą wartościowe inicjatywy społeczne.

Źródła:

1. https://www.pit.pl/1procent/
2. https://www.universitas.com.pl/pl/ksiazki/777-fakty-i-mity-o-jednym-procencie-podatku-odpis-podatkowy-w-procesie-kreowania-spoleczenstwa-obywatelskiego.html
3. https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/6893798,jak-przekazac-15-swojego-podatku-na-opp-w-2025-r-pytania-i-odpowiedzi-czy-mozna-zadysponowac-podatkiem-dla-konkretnej-osoby.html
4. https://www.podatki.gov.pl/glos-podatnika/
5. https://wiadomosci.onet.pl/kraj/rozliczenie-pit-jak-przekazac-15-proc-podatku-w-2025-prosty-sposob/kztjerj
6. https://publicystyka.ngo.pl/kto-i-dlaczego-przekazuje-1-podatku-informacja-prasowa
7. https://www.oceanmarzen.org.pl/przekaz-1-5-proc
8. https://www.youtube.com/watch?v=ZkwTpo6WJWM
9. https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/jak-i-komu-przekazac-1-podatku/
10. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ile-wart-jest-1-podatku-2521250.html
11. https://www.podatki.gov.pl/wyjasnienia/kas-przypomina-co-zrobic-by-1-5-podatku-trafilo-do-opp/
12. https://publicystyka.ngo.pl/kto-i-dlaczego-przekazuje-jeden-procent-podatku
13. https://twoj-epit.pl/kto-moze-a-kto-nie-moze-przekazac-1-5-podatku
14. https://samorzad.infor.pl/wiadomosci/751822,1-podatku-jak-to-dziala.html
15. https://www.gov.pl/web/finanse/1-5-procent-podatku-dla-opp
16. https://bankomania.pkobp.pl/finanse/bankowosc-internetowa-i-mobilna/1-5-podatku-czyli-jak-polacy-dziela-sie-z-innymi/
17. https://niw.gov.pl/opp/wykaz-opp/
18. https://www.youtube.com/watch?v=-RxUeg28NZw
19. https://www.dkms.pl/dawka-wiedzy/o-fundacji-dkms/kto-moze-akto-nie-moze-przekazac-1-5-podatku
20. https://www.finansowysupermarket.pl/artykul-1-procent-podatku-jak-i-komu-mozemy-przekazac-1-procent-podatku-dochodowego-2468763