Jak uzyskać status opp w polskim systemie edukacji?

Status OPP (organizacji pożytku publicznego) stanowi formalne potwierdzenie, że dana organizacja pozarządowa, taka jak fundacja, stowarzyszenie lub klub sportowy, spełnia surowe ustawowe wymogi działalności społecznej, w tym szczególnie w obszarze edukacji [1][3][5]. Uzyskanie tego statusu w polskim systemie prawnym wiąże się z przejściem jasno określonej procedury rejestracyjnej i spełnieniem licznych obowiązków oraz daje organizacji szereg istotnych korzyści [2][16]. Poniżej przedstawiam szczegółowo, jak uzyskać status OPP w polskim systemie edukacji.

Na czym polega status OPP?

Status OPP to szczególna forma uznania prawnego dla organizacji pozarządowych prowadzących działalność na rzecz interesu społecznego. Instytucje posiadające ten status mają obowiązek działać przejrzyście, nie mogą koncentrować swojej działalności na osiąganiu zysku oraz muszą realizować zadania ważne społecznie, m.in. w zakresie edukacji, wychowania czy kultury [1][3][5]. OPP zyskują możliwość korzystania ze zwiększonych przywilejów, takich jak pozyskanie 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych, dostęp do wybranych dotacji czy budowanie wiarygodności wobec partnerów [2][16]. Status uzyskuje wyłącznie podmiot, który działa nieprzerwanie w zakresie pożytku publicznego przez co najmniej 2 lata i spełnia wszystkie wymogi ustawy [1][3][8].

Kto może ubiegać się o status OPP?

O status OPP mogą starać się wyłącznie organizacje pozarządowe prowadzące działalność społecznie użyteczną, takie jak fundacje, stowarzyszenia czy kluby sportowe [1][3][5]. Wykluczone z możliwości uzyskania statusu są jednostki sektora finansów publicznych i organizacje komercyjne działające wyłącznie dla zysku [1]. Warunkiem kluczowym jest nieprzerwana działalność statutowa przez minimum dwa lata oraz cel niezarobkowy [3][8]. Organizacja mająca działalność gospodarczą może ją prowadzić jedynie jako działalność dodatkową do działań społecznych [3][8].

Wymogi formalne i merytoryczne

Przyznanie statusu OPP uzależnione jest od ścisłego spełnienia wymagań ustawowych. Należy wykazać:

• minimum 2 lata nieprzerwanej działalności w jednej ze sfer pożytku publicznego, np. edukacji, wychowaniu czy kulturze [3][8]
• zgodność statutu z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego, w tym możliwość prowadzenia wyłącznie działalności zgodnej z celami statutowymi [1][8]
• nieprowadzenie działalności dla zysku oraz przeznaczanie wszelkich nadwyżek na cele statutowe [1][3][8]
• prowadzenie jawnej ewidencji księgowej oraz rachunkowości zgodnie z ustawą [2][6]
• składanie wymaganych sprawozdań merytorycznych i finansowych [2][6]

Jak złożyć wniosek o status OPP?

Uzyskanie statusu OPP wymaga złożenia odpowiedniego wniosku do sądu rejestrowego (Krajowy Rejestr Sądowy) przez internetowy Portal Rejestrów Sądowych (PRS) [1][8]. Do wniosku należy załączyć:

• statut (aktualny, zgodny z ustawą lub ze zmianami wprowadzonymi specjalnie na potrzeby OPP) [8]
• oświadczenia członków zarządu i innych organów potwierdzające spełnianie wymagań formalnych [8]
• materiały potwierdzające fakt prowadzenia dotychczasowej działalności społecznej przez minimum 2 lata [8]
• teksty jednolite dokumentów statutowych po ewentualnych zmianach [8]
• informacje o zrealizowanych zadaniach publicznych [8]

Sąd rejestrowy dokonuje analizy kompletności dokumentów oraz zgodności działalności organizacji z wymogami ustawy [1][5][8][10]. Po stwierdzeniu spełnienia wszystkich formalności dokonuje wpisu aktualizacyjnego do KRS oraz oznacza w polu „status opp” wartość „TAK” [1][5].

Szczegółowy przebieg postępowania rejestracyjnego

Proces rejestracji rozpoczyna się od aktywnej działalności organizacji pozarządowej w zdefiniowanych obszarach co najmniej przez dwa lata [3][8]. Następnie, statut oraz dokumentacja organizacji są dokładnie przygotowywane, by spełniały określone prawem wymagania [8][10]. Po zgromadzeniu wszystkich dokumentów wymaganych dla wniosku, organizacja składa je do sądu rejestrowego online za pośrednictwem systemu PRS [8]. Sąd bada spełnienie kryteriów, a pozytywna decyzja sądu stanowi podstawę do oficjalnego potwierdzenia statusu OPP w KRS [1][8][10].

Kluczowe elementy procesu obejmują również aktualizację danych w rejestrze – przede wszystkim statutu i informacji o organach zarządzających [8]. Organizacja uzyskuje prawa, ale i obowiązki wynikające z przepisów, takie jak konieczność szczegółowej sprawozdawczości [2][6].

Prawa i obowiązki organizacji OPP

Nadanie statusu OPP zapewnia organizacji szereg praw, w tym:

• prawo do pozyskiwania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych [2][16]
• dostęp do wybranych źródeł dotacji i środków publicznych [2][16]
• zwiększoną wiarygodność i uznanie w środowisku społecznym [2][16]

Równocześnie pojawia się konieczność:

• prowadzenia jawnej rachunkowości i ewidencji [2][6]
• regularnego składania sprawozdań finansowych i merytorycznych [2][6]
• przejrzystości w zarządzaniu majątkiem organizacji [2][6]
• przestrzegania restrykcyjnych standardów działalności, w tym wykorzystywania środków wyłącznie na cele statutowe [1][3][8]

Ograniczenia i aktualne trendy w systemie OPP

Nie każda organizacja może zostać OPP. Organizacje komercyjne i te związane z sektorem publicznym ustawowo nie mają takiej możliwości [1]. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej istnieje wyłącznie w zakresie dodatkowym, ściśle podporządkowanym celom statutowym [3][8]. Podkreślić należy rozwijające się narzędzia cyfrowe – proces rejestracji i prowadzenia spraw formalnych coraz szerzej odbywa się drogą elektroniczną, m.in. przez system PRS [8]. Poszerza się także wsparcie i edukacja online dla NGO ubiegających się o status – dzięki m.in. portalom informacyjnym i poradnikom [2][4]. Jednocześnie wymagania dotyczące transparentności oraz standardów raportowania stają się coraz ostrzejsze [2]. W obszarze edukacji organizacje OPP mają rosnący udział w realizacji ważnych projektów społecznych [1][3].

Podsumowanie: jak uzyskać status OPP w polskim systemie edukacji?

Uzyskanie statusu OPP wiąże się z przeprowadzeniem nieprzerwanej działalności statutowej przez co najmniej dwa lata, dostosowaniem dokumentacji – przede wszystkim statutu organizacji – do restrykcyjnych ustawowych kryteriów, a następnie złożeniem kompleksowego wniosku za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych do KRS [1][3][8]. Po pozytywnej weryfikacji dokumentacji przez sąd i dokonaniu wpisu, organizacja pozyskuje korzyści, takie jak możliwość pozyskania 1,5% podatku i zwiększoną wiarygodność wobec partnerów, ale równocześnie przyjmuje na siebie szereg obowiązków dotyczących przejrzystości i sprawozdawczości [2][16]. To wyraźne potwierdzenie działania na wysokim poziomie społeczne użytecznym w polskim systemie edukacji.

Źródła:

• [1] https://poradnik.ngo.pl/kto-i-na-jakich-warunkach-moze-otrzymac-status-opp
• [2] https://www.youtube.com/watch?v=8oxwx-YdHsc
• [3] https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/organizacja-pozytku-publicznego-definicja-status-i-inne-informacje/
• [4] https://www.youtube.com/watch?v=C70VVDyoq5o
• [5] https://bip.um.dzierzoniow.pl/pobierz/10888.html
• [6] https://www.youtube.com/watch?v=QtGUsQ26mB0
• [8] https://kancelariafrey.pl/ru/jak-uzyskac-status-opp/
• [10] https://obiznes.pl/status-organizacji-pozytku-publicznego-dla-fundacji.html
• [16] https://lawboxfirm.com/status-opp-korzysci/